Jakie jest podejście w prawie muzułmańskim do zapłodnienia pozaustrojowego In Vitro? I czy jest jedno podejście, czy tak jak przy innych problemach, zdania są podzielone?



W odcinku 2 podcastu Reorient: kultura i nauka opowiadam więcej o tym jak dwa główne odłamy islamu – sunnici i szyici – podchodzą do In Vitro.
Używam tu przede wszystkim przykładu Libanu, przybliżając też zjawisko tzw. turystyki reprodukcyjnej.

W tym odcinku dowiesz się więcej o:
In Vitro w prawie muzułmańskim – chociaż pierwsze dziecko poczęte przy wykorzystaniu In Vitro przyszło na świat w 1978 roku, to pierwsze fatwy - opinie prawne muzułmańskich uczonych - na ten temat pojawiły się już w latach 60. XX wieku (i nie były wtedy pozytywne). Z biegiem czasu opinie się zmieniły, od lat 80. widać już przychylne podejście w islamie do metod sztucznego zapłodnienia: w islamie ważne jest posiadanie potomstwa, dlatego popierane są metody przynoszące korzyści rodzinie i społeczności.

Różnicach pomiędzy sunnitami i szyitami – w ogromnym uproszczeniu: po śmierci Muhammada w 632 r. nastąpił konflikt w sercu wspólnoty muzułmańskiej o to, kto powinien po nim pokierować ummą (wspólnotą wiernych). Sunnici („podążający za tradycją”) uważali, że kalifowie, czyli przewodnicy wspólnoty, powinni być wybierani spośród wiernych Towarzyszy Proroka. Sunnici to obecnie większość muzułmanów - 80-90%. Szyici to drugi największy odłam islamu. Uważali, że po Muhammadzie zwierzchnictwo nad wspólnotą należało do Alego – krewnego Proroka, męża jego córki Fatimy – kalifat powinien zostać w rękach rodziny. Szyici przegrali pierwsze bitwy i rodzina Proroka została odsunięta od władzy, obecnie dominują np. w Iranie, i stanowią pokaźną siłę m.in.. w Libanie. Podziały między sunnitami i szyitami widoczne są m.in.. w kontekście stosowania In Vitro.

Turystyce reprodukcyjnej do Libanu – podróżowaniu, zwłaszcza poza granice własnego kraju, w celu skorzystania z usług z zakresu medycznie wspomaganej rozrodczości, np. zapłodnienia in Vitro. Liban to małe państwo wielowyznaniowe, zamieszkiwane przez ok 5 mln ludności (nie licząc uchodźców). Różnice w opiniach na temat sztucznego zapłodnienia między sunnitami a szyitami powodują różnice w praktyce w klinikach na Bliskim Wschodzie, przez co Liban jest jednym z centrów tzw. turystyki reprodukcyjnej.

Kto jest biologiczną matką wg islamu, jeśli wykorzysta się jajeczko od innej kobiety? Wg. sunnitów matką (w sensie prawnym) jest raczej kobieta, która rodzi dziecko. Ewentualnie w teorii dopuszczalne jest zastosowanie starych zasad dotyczących specjalnych praw tzw. matki mlecznej (mamki, która karmi piersią dziecko innej kobiety). Zdania wśród szyitów są podzielone (co mocno komplikuje sprawę).

Pomóż w powstawaniu tego podcastu na www.patronite.pl/reorient
-
Intro & outro music: Noor Alraee | Khalini Ashofek