Dzisiaj powiemy sobie o czymś co się zdarzyło kiedy ja miałem 12 lat. Było to w 1981 roku. Czy wiecie ile lat minęło od tego czasu?
W tamtych czasach nie było wiele programów dla dzieci. W niedzielę rano był najdłuższy program i nazywał się Teleranek. Cały tydzień na niego czekałem. Ale w pewną niedzielę 13 grudnia 1981 roku nie było Teleranka w telewizji. Niczego nie było w telewizji. Mama włączyła radio, ale tam też głucha cisza. Postanowiła więc zadzwonić i zapytać się co się stało. Wtedy okazało się, że telefony także nie działają. Później w telewizji pojawił się generał Jaruzelski, który przeczytał oświadczenie. Padły wtedy słowa, których nawet moja mama nie rozumiała.
Bo co to jest stan wojenny? Czy to jest wojna? Czy ktoś napadł na Polskę? Nikt wtedy nic nie wiedział. Okazało się później, że to był swego rodzaju zamach stanu. Czy wiecie co to jest zamach stanu?
Zamach stanu jest wtedy, gdy ktoś przejmuje władzę. Najczęściej zamachy stanu robi wojsko. Coś takiego właśnie zdarzyło się w Polsce.
Jak jednak do tego doszło? W Polsce panował wtedy socjalizm. Rządziła wtedy partia socjalistyczna, która się nazywała PZPR. Ta partia obiecywała ludziom, że będzie dbać o ludzi. Niestety zamiast być lepiej, było coraz gorzej. W sklepach nie było jedzenia, mięso i cukier kupowało się na kartki. Nie można było dostać papieru toaletowego i wielu innych rzeczy. Rok wcześniej czyli w lipcu 1980 roku rząd postanowił, że mięso i wędliny będzie droższe. Ludzie zaczęli strajkować i w sierpniu 1980 roku powstała Solidarność. Rząd i Solidarność dyskutowali na temat cen jedzenia. Solidarność chciała, żeby jedzenie było tańsze. Rząd nie chciał jednak ustąpić. Właśnie wtedy premierem rządu był generał Jaruzelski. Tak naprawdę był prezesem rady ministrów, ale dziś kogoś takiego nazywamy premierem. I ten generał Jaruzelski wprowadził stan wojenny czyli zamach stanu. Przejął całą władzę i kazał aresztować wszystkich ludzi z Solidarności.
Jak długo trwał ten stan wojenny?
Stan wojenny trwał cały rok. W tym czasie aresztowano dużo ludzi, bo ponad 10.000. Niektórzy też stracili życie.
Zginęło wtedy 9 górników z kopalni “Wujek”. Ci górnicy strajkowali. Łącznie zginęło około 40 osób, niektórzy mówią, że aż 100 osób zginęło.
Co więc wtedy się stało w Polsce? Rząd podwyższał ceny jedzenia. Ludziom się to nie podobało więc zaczęli wychodzić na ulicę i robić manifestacje. Inni zamykali się w zakładach pracy i strajkowali. Np. tak strajkowali górnicy w kopalni “Wujek”. Rząd wysłał więc milicję i wojsko, aby zamknęła tych ludzi do więzienia. To właśnie był stan wojenny, taki zamach stanu, podczas którego rząd kazał zamknąć do więzienia wszystkich ludzi, którzy protestowali przeciwko podwyżkom cen jedzenia.
Teraz coś podobnego dzieje się teraz we Francji tam ludzie w żółtych kamizelkach protestują przeciwko podwyżkom cen paliwa do samochodów i traktorów. A pamiętacie dlaczego ludzie protestowali w Polsce?
Wtedy w Polsce był kryzys gospodarczy. Czy wiecie co to jest kryzys gospodarczy?
Kryzys gospodarczy to właśnie puste półki w sklepach, wysokie ceny itd. Teraz w Polsce jest o wiele lepiej, ale taki kryzys gospodarczy jest w Wenezueli.
W Wenezueli jest teraz kryzys. Tam ludzie mają podobne problemy do tych, które były w Polsce przed stanem wojennym.
A kiedy był w Polsce stan wojenny? Jaka jest jego data?
Stan wojenny zaczął się w nocy w niedzielę 13 grudnia 1981 roku. Ja byłem wtedy mały i najbardziej denerwowało mnie to, że z powodu tego stanu wojennego nie mogę oglądać Teleranka. A jak długo trwał stan wojenny?
Zapytajcie waszych rodziców czy dziadków co pamiętają z tamtych czasów. Co robili 13 grudnia 1981 roku? Czy widzieli czołgi na ulicach? Zapytajcie ich o to.
Dziś mówiliśmy o stanie wojennym. Zaczął się on w niedzielę 13 grudnia 1981 roku. Dziś, kiedy nagrywam, mija 37 lat od tamtego wydarzenia. Ludzie byli źli na rząd, że podwyższa ceny jedzenia, a rząd wysłał milicję i wojsko, aby zamknąć do więzienia tych ludzi, co protestowali. Stan wojenny trwał cały rok. Aresztowano wtedy ponad 10.000 ludzi, a śmierć poniosło prawie 100 osób.
Na szczęście tamten rząd stracił władzę, a generał Jaruzelski był sądzony za stan wojenny.
Dziękuję wam za wysłuchanie. Jeżeli podoba się wam ten podkast wesprzyjcie nas pieniężnie na patronite. Z tych pieniędzy opłacamy stronę internetową oraz miejsce na podkast. Takie wsparcie może być bardzo małe, pierwszy próg wsparcia to tylko 3 zł miesięcznie. W zamian za to wsparcie proponuję różne bonusy. Szczegóły są na stronie patronite.pl/historia-dla-dzieci (link będzie w notatkach do tej audycji).
https://patronite.pl/historia-dla-dzieci
Ja jeszcze raz dziękuję za wysłuchanie audycji do końca i do usłyszenia w następnym odcinku, który poświęcimy zimie stulecia. A więc do usłyszenia.