Farklı bir Şiir Gecesi. Odağında, Holokost üzerine bir belgesel şiir kitabı olan tutanak (Almanca nachschrift) var. Konusunun soykırım olması, onu en baştan zor, belki de olanaksız bir edebî ödevin parçası kılıyor, çünkü, diyor Friedrich Achleitner, tutanak’ın sonsözünde: “Nasyonal sosyalist imha ne betimlenebilir ne de temsil edilebilir. Asıl gerçekliği aktarabilecek bir araç, bunun yerini tutabilecek bir gerçeklik yoktur. Her deneme abartılamaz olanın abartılmasıyla sonuçlanır, böylece sonunda ulaşılan ikincil bir gerçeklik ya da kitsch olur”.

İtiraz etmek olanaksız bu cümlelere, ancak soykırımları aktarmanın yollarını da bulmak zorundayız. Peki ama nasıl? Heimrad Bäcker nasıl yapmıştı? Heimrad Bäcker tutanak’ı, tamamen fail ve kurbanlara ait otantik metinlerden yaptığı alıntılarla kurmuş. Yapıt bu yolla belgesel niteliği kazanmış. Ancak fail metinleri oldukları halleriyle bırakılamayacağı, çünkü hepsi birer hissizleştirme ve örtbas etme örneği olduğu için deşifre edilmeleri gerekiyor. Bu amaçla Bäcker yüzyıl avangartlarının tekniklerini kullanmış. Böylelikle yüzyılın en büyük vahşeti, yüzyıl avangartlarının edebi kazanımlarıyla deşifre edilerek bize ulaştırılmış. Bu tutanak’ı yüzyılın en ilginç ve önemli yapıtlarından biri kılıyor, soykırımın edebiyatta temsili üzerine düşünürken görmezden gelinemeyecek bir yapıt yapıyor onu.

tutanak'ın Ayrıntı Yayınları'ndan çıkan Türkçe edisyonunun çevirmenlerinden Erhan Altan 10 Mart 2022 akşamı Kıraathane'de konuğumuzdu. Altan, bize hem kitaptan bölümler okudu hem de Heimrad Bäcker ve yazdıkları üzerine katılımcılarla sohbet etti.