“Görmedin mi Allah nasıl bir benzetme yaptı: Güzel söz, kökü yerin derinliklerinde sabit, dalları ise göğe doğru yükselmiş bir ağaç gibidir ki Rabbinin izniyle her zaman meyvesini verir. Düşünüp ders çıkarsınlar diye Allah insanlara böyle temsiller getirir” (İbrahim, 14/24–25).



Kur’ân-ı Kerim öyle ulvî bir ağaçtır ki 14 asırdan beri çok güzel çiçekler açmaya, çok faydalı meyveler vermeye devam etmektedir.



“Söyle o kullarıma: ‘Hep en güzel sözleri söylesinler…’” (İsrâ, 17/53).



Âyet-i kerime; olumsuz, kırıcı, alaycı, boş, ümitsizlik telkin eden, samimiyeti ve uhuvveti zedeleyen sözlerden uzak durmamıza işaret etmektedir. Aynı inanca sahip olan ve aynı havayı teneffüs eden insanların bile bazen anlaşmakta güçlük çektiği görülür. Başkalarına karşı nezaketle konuşup eşine dostuna karşı bu nezaketi koruyamayanlar, şeytani düşüncelere kapı aralamış olurlar.



Güzel söz, Kur’ân’da farklı ifadelerle yer alır:



Uhdesinde bulunan yetimlere söylenmesini istediği tatlı sözleri “kavl-i maruf” (Nisa, 4/5), şeklinde ifade etmiştir İlahi Kelâm. Bu yetimler henüz kendi kendilerini veya mülklerini idare edecek yaşta değillerdir. Burada Kur’ân-ı Kerim, hukukî kurallar yanında dilin de merhametli bir kalbin tercümanı olması gereğine dikkat çekmektedir.



“Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve hep doğru söz söyleyin” (Ahzab, 33/70) âyetinde doğru söz, “kavl-i sedid” ifadesiyle talim buyurulmuştur.



Allah yoluna hidayet edilmişler için “en güzel sözler” anlamında, “kavl-i tayyib” (Hac, 22/24) tabiri kullanılmıştır. Onlar dünyada iken sözlerin en güzelini kullanmaya azami dikkat ederler. Hakaret, iftira, alay ve yalan onların semtine dahi uğramaz.



İnsanları Allah’a iman etmeye davet için kullanılması istenen “tatlı ve yumuşak söz”,“kavl-i leyyin”dir (Taha, 9/44). Firavun azmıştır ve zulmetmektedir. Hazreti Musa ve Harun aleyhisselam, ona gidip yumuşak sözlerle işin hakikatini anlatır. Ancak zulme ve şirke giren firavun bundan nasipsiz kalır.



Yukarıda da bahsi geçen, “Söyle o kullarıma: ‘Hep en güzel sözleri söylesinler…’” (İsrâ, 17/53) âyetinde,“kavl-i hasen”e dikkat çekilmiştir. Söz, insanlar arasında ciddi fitnelere sebep olabilir. İstihza ve kibir içeren sözlerle kalpler kırılır, düşmanlıklar zuhur eder.