„Pamiętniki” Jana Chryzostoma Paska to niezwykłe świadectwo siedemnastowiecznej kultury. Pod koniec wieku historię swojego życia spisał biedny polski szlachcic, który najpierw był najemnym żołnierzem i bił się w najważniejszych bitwach w Europie, później zaś został ziemianinem. Obraz polskiego sarmaty, który wyłania się z tej narracji, jest bardzo niejednoznaczny. Pasek to bowiem pieniacz, pijak, skłonny do bójki sarmata, który jednocześnie jest wierny swojemu królowi, bryluje w towarzystwie i kocha zwierzęta, w szczególności wyszkoloną przez siebie wydrę.