قیام سراسری مردم ایران دهمین هفتهٔ خود را پشت سر می‌گذارد. قیام طی این مدت، مستمراً مسیر گسترش و تعمیق و ارتقا را پیموده است. در پیمودن این مسیر، نقش و تأثیر شهیدان بسیار درخشان است. هر شهیدی که به‌خاک افتاده و هر مراسمی که برای بزرگداشت شهیدی برگزار شده، چگونه هم‌چون تازیانه‌یی بر توسن انقلاب، حرکت آن را شتاب بخشیده و بر توانش افزوده است.

هم‌چنین می‌توان دید که شهیدان قیام، چه تأثیرات ژ‌رف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و آرمانی در جامعهٔ ایران داشته‌اند و چگونه به‌منظومه‌یی از ارزشهای والای انسانی و انقلابی جان بخشیده‌اند.

به‌لحاظ سیاسی، روح همبستگی و وحدت ملی را در سرتاسر کشور دمیده‌اند و گویی رشته‌های تاریخی نامریی، اما حقیقی جامعهٔ ایران را، به‌رغم همهٔ تنوعات فرهنگی و ... به‌هم می‌پیوندد، بارز کرده‌اند. هر شهیدی که در زاهدان و خاش و سراوان، یا در مهاباد و سنندج و پاوه و کامیاران به‌خاک افتاده این فریاد را در آسمان ایران طنین‌انداز کرده که «از زاهدان تا تهران (یا از کردستان تا تهران) جانم فدای ایران»

هر خونی که از پیکر شهیدی در هر کجای ایران بر زمین ریخته، به‌کلماتی هم‌چون میهن و ایران، معنا بخشیده و آتشی از خشم و انتقام را در وجود هر ایرانی میهن‌پرست شعله‌ور کرده است.

پدر شهید کرد کومار درافتاده طی سخنانی بر سر مزار فرزندش ضمن اشاره به‌داغ و جگر سوختگی خود گفت: «من اسمش را کومار (جمهور) گذاشتم و اکنون خوشبختم و افتخار می‌کنم که او برای آزادی خاک و میهنش شهید شده است».

و این‌گونه توطئه و نقشهٔ رژیم را که هم‌چنان رذیلانه تلاش می‌کند با برچسب تجزیه طلبی، جنایت و کشتار خود علیه هموطنان بلوچ و کرد و عرب را توجیه کند، بر سر خودش خراب می‌کند. از سوی دیگر، قیام‌آفرینان با شعار «کرد و بلوچ و آذری، آزادی و برابری»، مضمون این وحدت ملی را بیان می‌کنند که رو در روی وحدت صوری مبتنی بر سرکوب و تبعیض و استثمار شاه و شیخ است.

خون شهیدان هم‌چنین اصلاح‌طلبان قلابی و منادیان سازش و تسلیم را که می‌کوشیدند قیام مردم برای آزادی و سرنگونی تمامیت رژیم را به‌مجاری انحرافی از جمله مطالبه‌گری و نهایتاً سازش با همین رژیم منحرف کنند، مهر باطل زده است و قیام‌آفرینان در بدرقهٔ شهیدان می‌خروشند: «کشته ندادیم که سازش کنیم، رهبر قاتل رو ستایش کنیم».

به‌لحاظ اجتماعی، هر شهید با شهادتش، در حال زدودن گرد رخوت و بی‌تفاوتی از تن و جان جامعه اختناق‌زده است، شهیدان پیام ایستادگی و مقاومت می‌دهند و روحیهٔ جسارت و رزمندگی در همگان می‌دمند و خرافهٔ بی‌هزینگی را به‌زباله‌دان تاریخ می‌فرستند؛ چنان که در مراسم شهیدان، مردم شعار می‌دهند: «قسم به‌خون یاران ایستاده‌ایم تا پایان».

به‌لحاظ فرهنگی و آرمانی، طی همین دو ماهی که از قیام می‌گذرد، خون شهیدان و به‌خصوص زنان و دختران شهید، نه تنها فرهنگ زن‌ستیز آخوندی را به‌دشنام تبدیل کرده، تا آنجا که حتی برخی آخوندها و پاسداران رژیم هم می‌کوشند از آن فاصله بگیرند؛ بلکه گویی جامعه ایران را به‌اندازه سال‌ها از آنچه که دیکتاتوریهای شاه و شیخ کوشیده بودند به‌عنوان سنت و فرهنگ ایرانی جا بیندازند، عبور داده و آینده روشن برابری زن و مرد را از همین حالا در چشم‌انداز ایران آزاد و دمکراتیک فردا قرار داده است. شاهد این مدعا، سخنان پدر شهید قیام، محمد حسن‌زاده است که بر سر مزار فرزندش گفت: «زمانی اگر می‌خواستیم به‌یکی بگوییم، بسیار با غیرت است، بسیار با وجدان است... می‌گفتیم بسیار مرد است. الآن یک مرد اگر بخواهد بسیار مرد باشد، باید بسیار زن باشد». جالب و معنادار این‌که سخنان این هموطن آگاه کرد، با شور و شوق انبوه حاضران مورد تأیید و تشویق قرار گرفت.

تأثیرات فرهنگی شهیدان تا آنجا عمیق است که در آیین‌هایی که در خاکسپاری یا بزرگداشت یاد شهیدان برگزار می‌شود، وجه غالب، نه اندوه و سوگ ناشی از دست دادن عزیز به‌خون خفته، بلکه ابراز شکر و افتخار به‌داشتن چنان شهیدی است و در عمل نیز هر مراسم، منشأ انگیزش‌های انقلابی و بروز خشم و خروش علیه دیکتاتوری حاکم شده است. حتی در برخی مناطق کشور، عزاداری و نوحه، جای خود را به‌همسرایی سرودهای رزمجویانه همراه با نوای حماسی طبل سنج و شیپور داده است. شعار «هنگام عزا نیست که هنگامه خشم است» که در اعتراضات تهران طنین افکند، این واقعیت را به‌روشنی نشان می‌دهد.

تأثیرات احیاگر شهیدان بسا بیشتر، گسترده‌تر و عمیق‌تر از آن است که در این مختصر بگنجد، اما از همین مختصر نیز می‌توان نتیجه گرفت، به‌راستی انقلابی عظیم با همهٔ جلوه‌های یک انقلاب و در همهٔ پهنه‌ها در جریان است.

جوشش خون شهیدان قیام در یکی از مهمترین تأثیراتش نسل جوان و در میدان را به زمینه و پشتوانه و راهگشایان قیام در چهار دهه گذشته، به‌خصوص به شهیدان به خاک افتاده در قیام سرفصلی ۳۰خرداد و حماسه ۵مهر۱۳۶۰ و۳۰ هزار سربه‌دار۶۷ پیوند می‌دهد؛ بزرگداشت و دادخواهی خون شهیدان و تجدید عهد و تأکید بر پیامها و وصیت نامه‌های آنها دعاوی و سموم سازشکاری و بی‌هزینگی را دفن و موتور تعمیق و گسترش قیام را روشن نگه داشته است.

چنین است که انقلاب دمکراتیک نوین مردم ایران! که طی همین دو ماه در پرتو خون شهیدان دگرگونی‌های ژرفی را در جامعهٔ ایران به‌منصهٔ ظهور رسانده است.

این تازه از نتایج سحر است، باش تا صبح دولت انقلاب دمکراتیک نوین مردم ایران بدمد.